De E3 Saxo Classic heeft zich ontpopt als de ‘mini Ronde van Vlaanderen’. De Vlaamse eendagskoers van en naar Harelbeke heeft dan ook een mooie historie mét heel wat grote namen op de erelijst. Verrassend genoeg vinden we Eddy Merckx niet terug op die erelijst. WielerFlits neemt je mee in de historie.
In 1958 stond de eerste editie van Harelbeke-Antwerpen-Harelbeke – zoals de wedstrijd destijds heette – op de wielerkalender. Man van de streek Armand ‘Mantie’ Desmet uit Waregem (amper tien kilometer van Harelbeke) kroonde zich tot de eerste laureaat. Desmet, later nog tweede in de Vuelta, was geen veelwinnaar en greep in Harelbeke zelfs zijn eerste overwinning bij de profs. Zijn trofee? Een radio, die de in 2012 overleden Desmet nog lang zou koesteren.
Desmet luidde een reeks van negentien achtereenvolgende Belgische overwinningen in. Van E3 was op dat moment nog geen sprake in de naamgeving van deze koers, wél in het parcours. De E3 (tegenwoordig A14-E17) was namelijk een autosnelweg tussen Harelbeke en Antwerpen, en laat dat nu juist het traject zijn dat deze wedstrijd een lange tijd gevolgd heeft. Vandaar dat de organisatie vanaf 1970 koos voor de naam ‘E3 Prijs Harelbeke’.
En ook al had ‘Keizer van Herentals’ Rik Van Looy zich op dat moment al viermaal op de erelijst gezet, toch verwierf de wedstrijd pas écht haar naamsbekendheid als ‘de E3 Prijs’. Zo veroverde het een plekje op de kalender op de zaterdag (maar inmiddels vrijdag) voor de Ronde van Vlaanderen, middenin de Vlaamse Wielerweek. De E3 werd, ondanks zijn jonge leeftijd, een rasechte klassieker en een vaste waarde in het Vlaamse voorjaar.
Museeuw kraait victorie – foto: Cor Vos
Roger De Vlaeminck, Herman Van Springel, Freddy Maertens, Jan Raas, Johan Museeuw, Mario Cipollini en Fabian Cancellara vinden we allemaal terug op de erelijst, maar opvallend genoeg géén Eddy Merckx. De ‘Grootste Aller Tijden’ probeerde het, maar moest in 1972 de duimen leggen voor de obscure Hubert Hutsebaut uit Lendelede, die behalve de E3 Prijs alleen een rit in de Vuelta op zijn erelijst heeft staan. Hutsebaut liet dat jaar ook die andere legende, Walter Godefroot, achter zich. Een ware stunt, maar ook een hiaat op het palmares van Merckx.
Recordhouder is Tom Boonen, die het record van Rik Van Looy op indrukwekkende wijze van de tabellen veegde. Tussen 2004 en 2008 was Boonen oppermachtig in Harelbeke en omstreken. Of het nu een massasprint tegen Jaan Kirsipuu betrof (2004), de sprint van een klein groepje (2005 en 2007) of een late aanval (2006): Boonen kon het in Harelbeke gewoon op alle manieren afronden. Het orgelpunt kwam er in 2012, misschien wel het beste klassiekerjaar van Boonen. In een millimetersprint tegen de afscheidnemende Óscar Freire kroonde Boonen zich definitief tot recordhouder met vijf triomfen, maar zette hij ook de unieke combinatie E3 Harelbeke-Gent-Wevelgem-Ronde van Vlaanderen-Parijs-Roubaix neer.
Tom Boonen kroonde zich in 2012 tot recordhouder na een millimetersprint – foto: Cor Vos
In het afgelopen decennium profileerde de E3-Prijs (in 2019 de E3 BinckBank Classic en sinds 2022 de E3 Saxo Classic) zich voornamelijk met innovatie en opvallende affiches, die ieder jaar consternatie opleveren. Halfnaakte dames, het hoogbejaarde, handtastelijke bloemenmeisje Germaine, getatoeëerde kinderen of als FC De Kampioenen verklede wielerkampioenen: ze passeerden allemaal de revue in Harelbeke.
2023: Wout van Aert
2022: Wout van Aert
2021: Kasper Asgreen
2020: Afgelast vanwege coronacrisis
2018: Niki Terpstra
2017: Greg Van Avermaet
2016: Michał Kwiatkowski
2015: Geraint Thomas
2014: Peter Sagan
De E3 Saxo Classic staat aanstaande vrijdag 22 maart op het programma.
