De verkeerscontroles zijn de afgelopen maanden veel strenger geworden op ons grondgebied. Vooral de toename van flitspalen heeft ervoor gezorgd dat één op de drie Belgen in 2023 een boete kreeg. Maar wat riskeren we precies? En hoe worden de boetes bepaald? We leggen het even uit. 
Belgen krijgen steeds vaker te maken met verkeersboetes. En de recentste cijfers bevestigen dit: in 2023 kreeg één Belg op drie een verkeersboete. Dit is het gevolg van de toename van flitspalen, maar ook de verminderde en strengere tolerantie hebben hier mee te maken. Maar hoe vaak worden mensen geflitst in België en welke boete riskeer je voor welke overtreding?
In deze context geven de maandelijkse rapporten van de E-Survey of Road users’ Attitudes (ESRA) enkele aanwijzingen, aangezien ze de frequentie van overtredingen door automobilisten maandelijks gedetailleerd beschrijft. We leren onder meer dat Belgen toegeven dat ze regelmatig te snel of onder invloed van alcohol rijden. Natuurlijk is de ene overtreding de andere niet, en kunnen de straffen sterk variëren.
Indeling per graad
In ons verkeersreglement worden overtredingen ingedeeld in gradaties. Er zijn er 4 in totaal. Een overtreding van de 1e graad betekent een fout, maar met weinig risico voor andere weggebruikers. Hetzelfde geldt niet voor de andere categorieën, waarbij het gevaar onvermijdelijk toeneemt. Zo geeft een overtreding van de 4e graad aan dat het aangenomen gedrag zowel andere weggebruikers als de bestuurder zelf in gevaar heeft gebracht. Logisch.
Natuurlijk, hoe hoger de graad van de overtreding, hoe hoger de boete. Voor een overtreding van de 4e graad variëren de boetes tussen 220 en 2.750 euro, plus een verschijning voor de politierechtbank, die de rekening nog verder kan verzwaren met een schorsing van het rijbewijs voor een periode van 8 dagen tot… 5 jaar! Een verschijning voor de rechtbank kan ook plaatsvinden voor een overtreding van de 2e of 3e graad als de bestuurder al verschillende keren is beboet in een relatief korte tijd.
De foutmarge
In het geval van een snelheidsovertreding is het duidelijk de snelheid die telt. En nee…Niet de snelheid die op de teller, maar wel die dat weergegeven wordt door de radar, die altijd een technische foutmarge heeft van 6%. Voor een werkelijke snelheid van 106 km/u, wordt er rekening gehouden met de vastgestelde snelheid van 100 km/u. Op snelwegen betekent dit dus dat automobilisten worden geflitst vanaf 129 km/u. Aan de andere kant moet worden opgemerkt dat de vroegere tolerantiemarge – die werd toegevoegd aan de technische foutmarge – volledig is afgeschaft.
Maar wat zijn de straffen voor de verschillende overtredingen? Het antwoord aan de hand van politiestatistieken.
1. Snelheidsovertredingen van 0 tot 10 km/u: 4.022.285 overtredingen
Dit is de meest voorkomende categorie van overtredingen op de Belgische wegen, met meer dan 4 miljoen gevallen. Het kost de overtreder 53 euro.
2. Snelheidsovertredingen van 10 tot 20 km/u: 1.626.825 overtredingen
Een snelheidsovertreding van meer dan 10 km/u (en tot 30 km/u) wordt bestraft met dezelfde boete van 53 euro, plus een forfaitaire vergoeding van 11 euro per extra km/u. Over het algemeen is er in dit geval geen rijbewijsinname, behalve in uitzonderlijke omstandigheden, maar er kan ook een administratieve boete worden opgelegd.
3. Stoppen en parkeergeld niet betalen: 455.648 overtredingen
Slecht parkeren (of te lang stilstaan) wordt door steden en gemeenten vaak bestraft met een administratieve boete van 58 euro. Dit geldt ook voor degenen die in de verkeerde richting parkeren, of aan de verkeerde kant van de straat. Parkeren op een trottoir of op een plaats die is voorbehouden aan personen met een handicap, wordt strenger bestraft (boete van de 2e graad): 116 euro.
4. Snelheidsovertredingen van 21 tot 30 km/u: 368.237 overtredingen
Ruim boven de snelheidslimiet rijden kan duur uitvallen, vooral als je je binnen een bebouwde kom of in een zone 30 bevindt. De boete van 53 euro wordt dan immers verhoogd met een vast bedrag van 11 euro per extra km/u boven de 10 km/u. Maar erger nog: de overtreder riskeert een tijdelijke intrekking van het rijbewijs. Buiten deze gevoelige zones bedraagt de boete 6 euro per km/u (boven de 10 km/u) en is er geen rijbewijsinname.
5. Verbodsborden negeren: 223.707 overtredingen
Sommige bestuurders negeren soms een verbodsbord, al dan niet opzettelijk. Dit kan het geval zijn bij een fietszone, een verbod om links of rechts af te slaan, een U-bocht, enz. Er zijn twee mogelijkheden: een administratieve boete van 58 euro of, als je een witte lijn overschrijdt, 174 euro.
6. Gebruik van een mobiele telefoon tijdens het rijden: 108.734 overtredingen
Het gebruik van een mobiele telefoon achter het stuur is helaas een veelvoorkomende praktijk. Sinds kort is dit ook een overtreding van de 3e graad, en dus een boete van 174 euro (+10,02 euro administratiekosten). Ook belangrijk: deze boete geldt niet alleen voor het gebruik van mobiele telefoon, maar ook voor het gebruik van elk elektronisch apparaat met een scherm (elektronische spelletjes, tablets, e-readers, enz.). Bovendien kan de politie ook een boete uitschrijven als ze vindt dat een bestuurder gevaarlijk gedrag vertoont door een adres in te typen in het navigatiesysteem.
7. Technische fouten: 93.718 overtredingen
Er worden ook boetes uitgedeeld voor technische fouten. Hieronder vallen bijvoorbeeld een defecte lamp en te versleten banden. De boete bedraagt 58 euro (+ kosten), maar de bestuurder wordt ook verplicht om later met het voertuig naar het politiebureau te gaan om te tonen dat het probleem opgelost is.
8. Snelheidsovertredingen van 31 tot 40 km/u: 88.468 overtredingen
Hier begint de categorie van zware snelheidsovertredingen. In gevoelige zones, zoals een zone 30 en een bebouwde kom, moet de overtreder sowieso voor de politierechtbank verschijnen, met het risico op een boete tot 4.000 euro en een rijbewijsinname voor een periode van 8 dagen tot 5 jaar. Op andere wegen bedraagt de boete 53 euro, plus 6 euro per extra km/u. Gezien de omvang van de overschrijding, kunnen de boetes al snel oplopen tot meer dan 200 euro. Bovendien kan een politierechtbank ook de rijbevoegdheid van de bestuurder ontnemen, afhankelijk van de situatie.
9. Negeren van verkeerslichten: 84 487 overtredingen
Het niet respecteren van de verkeerslichten bevindt zich in een andere categorie overtredingen: door rood licht rijden, uitwijkpijlen of knipperlichten negeren is een overtreding van de 3e graad. Boete: 174 euro! Ook het negeren van een oranje licht wordt bestraft: 116 euro!
10. Diverse overtredingen: 80.054 overtredingen
De overige overtredingen komen in de categorie ‘divers’ terecht. Dit zijn overtredingen die te maken hebben met het niet naleven van de algemene verkeersregels, zoals gevaarlijk gedrag, onjuiste verplaatsingen van fietsgroepen, het gevaarlijk openen van een deur… Ook hier zullen de tarieven divers en gevarieerd zijn, afhankelijk van de overtreding.
Op zoek naar een auto? Zoek, vind en koop het beste model op Gocar.be
