gezondheid

TNO: opvallend veel microplastics door autobanden en landbouwplastic

Weinig autobanden, veel microplastic
Stofzuiger achter autobanden
Steeds meer microplastic
Hoe schadelijk zijn microplastics?
Statiegeld en recycling
Snelle reductie is mogelijk

tno: opvallend veel microplastics door autobanden en landbouwplastic

Autobanden en landbouwplastics zijn grote bronnen van microplastics, blijkt uit onderzoek dat TNO vandaag naar buiten bracht. Dat is opvallend omdat de absolute productieaantallen van deze twee producten relatief laag zijn. Met de inzichten pleit TNO voor efficiënt beleid op de grootste boosdoener.

Overal in ons lichaam worden microplastics aangetroffen | Credit: Adobe Stock

Minuscule deeltjes plastic kleiner dan 5 millimeter noemen we microplastics. Wanneer plastic afval in de natuur belandt en slijt, komen deze microplastics in onze lucht en bodem. Uiteindelijk kunnen microplastics zich zelfs via water, planten of dieren een weg naar het menselijk lichaam vinden. Onderzoek van TNO wijst nu autobanden en landbouwplastic aan als relatief de grootste veroorzakers van microplastics. Opvallend, want zoveel autobanden en landbouwplastic produceren we niet.

Weinig autobanden, veel microplastic

Jaarlijks wordt er in Nederland zo’n 250 kiloton plastic gebruikt voor het produceren van autobanden. Dat is een stuk minder plastic dan de 1.500 kiloton die we gebruiken voor alle verpakkingen waar we dagelijks mee in aanraking komen. Ondanks het verschil in productiekilo’s ontdekte TNO dat autobanden voor maar liefst 2.500 ton microplastics zorgen; verpakkingsmateriaal voor 1.500 ton. Dus hoewel Nederland zes keer meer plastic verpakkingsmateriaal produceert dan autobanden, zorgt deze laatste groep voor 67 procent meer microplastics. Landbouwplastic veroorzaakt eveneens veel meer microplastics dan je op basis van productie zou verwachten.

Stofzuiger achter autobanden

Daarom pleit TNO voor maatregelen die de grootste veroorzakers van microplastics raken. Zo zouden producenten van autobanden kunnen kijken naar andere materialen die minder snel slijten. Ook wijst TNO naar pilots met een soort ‘stofzuiger’ gemonteerd achter autobanden die microscopische deeltjes opvangen.

Steeds meer microplastic

TNO nam naast autobanden nog veel meer plastic-producerende sectoren onder de loep, zoals de bouw en textielindustrie. Hoewel sectoren verschillen in hun bijdrage aan de hoeveelheid microplastics is het volgens TNO duidelijk dat er iets moet veranderen. “Als we op dezelfde voet plastic blijven produceren ligt er in 2050 1031 kiloton microplastics in de natuur; ruim drie keer zoveel als nu”, zegt Sieger Henke, programmamanager microplastics bij TNO. “Zelfs als we nu stoppen met het produceren van plastics stijgt de hoeveelheid microplastics als gevolg van het plastic dat op dit moment in de natuur degradeert.”

Hoe schadelijk zijn microplastics?

Overal in ons lichaam worden kleine deeltjes plastic aangetroffen, zoals ons bloed, longen en darmen. Zelfs in de placenta en in moedermelk zijn microplastics gevonden. De Wereld Gezondheid Organisatie stelt dat er op dit moment nog veel onduidelijk is over de gevolgen hiervan op onze gezondheid. Wel weten we wat andere vergelijkbare kleine deeltjes, zoals fijnstof, met ons lichaam doen. Deze kunnen voor verstoppingen en vernauwingen zorgen in ons lichaam. Alleen al om deze signalen zouden we ervoor moeten zorgen dat de hoeveelheid microplastics beperkt blijft, stelt TNO.

Statiegeld en recycling

TNO komt met een zeventien suggesties om de hoeveelheid microplastics te verminderen. De grootste winst is logischerwijs te behalen als producenten minder plastic gebruiken. Maar ook een uitgebreid statiegeldsysteem, materiaalinnovaties en verbeterde recyclingtechnieken dragen bij aan minder microplastics.

Snelle reductie is mogelijk

“Als al onze voorgestelde maatregelen morgen geïmplementeerd worden, is een reductie van 70 procent minder microplastics in 2050 haalbaar”, zegt Pieter Imhof, business developer bij TNO. “Maar als we de vijf maatregelen invoeren die qua tijd en geld het makkelijkst zijn in te voeren, dan kunnen we al in 2030 een reductie van 27 procent, en in 2050 57 procent halen.”