In Frankrijk heeft komiek Pierre Palmade een dramatisch verkeersongeluk veroorzaakt. Uit het onderzoek blijkt dat hij reed onder invloed van cocaïne. Onaanvaardbaar gedrag, dat helaas veel vaker voorkomt dan gedacht.
Deze tragedie vestigt opnieuw de aandacht op het probleem van rijden onder invloed, dat de laatste jaren toegenomen is, ondanks de strenge straffen die opgelegd worden voor dergelijk gedrag. Verkeersinstituut VIAS geeft aan dat het aantal gevallen van rijden onder invloed in België toeneemt: tussen 2014 en 2022 zijn de overtredingen bijna verdrievoudigd, van 2.382 naar 6.488. De stijging is dus aanzienlijk. Vooral in Vlaanderen, dat 4.319 overtreders telt tegenover 1.696 in Wallonië en 473 in Brussel. Wellicht komt dit onder meer omdat er in het noorden van het land vaker gecontroleerd wordt.
Meer overtredingen door twee factoren
Deze stijging is volgens VIAS te wijten aan twee factoren. Enerzijds is cannabisgebruik ‘gewoon’ geworden en anderzijds zijn de controles verscherpt en vereenvoudigd, vooral dankzij speekseltests waarbij geen dokter meer aanwezig hoeft te zijn.
Welke effecten op het gedrag?
Natuurlijk verschillen de effecten van drugs van persoon tot persoon, net als bij alcohol. Volgens de door de RTBF geïnterviewde organisatie Infor Drogues hebben amfetaminen bijvoorbeeld vooral stimulerende en euforische effecten, waardoor bestuurders doorgaans hun capaciteiten overschatten en dus meer risico’s nemen. Maar het gebruik kan ook resulteren in verhoogde waakzaamheid of verbeterde aandacht. Deze effecten zijn echter van korte duur en al snel treden vermoeidheid, verminderde concentratie, angst of zelfs depressie op. Volgens Infor Drogues ligt het risico op een ongeval met een bestuurder die amfetaminen heeft gebruikt dertig keer hoger. Dat is een groot verschil.
Cannabis werkt tot een uur na de consumptie. De drug vertraagt de reactiesnelheid, de aandacht, het evenwicht en de coördinatie. Kortom, bestuurders onder invloed kunnen onverwachte en warrige reacties vertonen. Alcohol heeft vergelijkbare effecten: het vertraagt de reflexen en maakt de bestuurder paradoxaal genoeg zelfverzekerder. Het gevaarlijkste is om alcohol en cannabis te combineren, omdat de effecten dan nog versterkt worden. Dat was uiteraard te verwachten…
Welke boetes?
In België wordt rijden onder invloed zwaar bestraft. Het rijbewijs wordt automatisch voor vijftien dagen ingetrokken en dat kan verlengd worden tot zes maanden. Wanneer de overtreder voor de politierechter verschijnt, kan de opgelegde boete variëren van 1.600 tot 16.000 euro met een gevangenisstraf tot twee jaar, terwijl de rechter kan beslissen de opschorting van het rijbewijs te verlengen tot vijf jaar. In extreme gevallen kan het een permanent rijverbod worden. Bij recidivisme gelden dezelfde straffen, maar met een boete die kan oplopen tot … 40.000 euro.
Bovendien zijn de sancties voor jonge bestuurders nog zwaarder, aangezien ze automatisch naar de rechtbank worden verwezen. Die kan het rijbewijs intrekken en verplichten om het theoretische en praktische rijexamen opnieuw af te leggen. Met druggebruik achter het stuur wordt duidelijk niet gelachen, al zou er meer gelijkheid mogen zijn door alcohol gelijk te stellen met drugs. Alcohol wordt sociaal meer aanvaard, maar ten onrechte.
